Գերմանիայում հայկական եկեղեցի
Հայ Առաքելական Եկեղեցու Գերմանիայի թեմը հիմնադրվել է 1991 թվականին Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի Վաշքեն Ա-ի կոնդակով։ Այն Հայ առաքելական եկեղեցու մաս է կազմում և գտնվում է Սուրբ Էջմիածնի Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսության ենթակայության տակ։
Պատմական ակնարկ
1930-ականներին Գերմանիայում ապրում էր մոտ 700 հայ։ Գրիգոր վարդապետ Շահլամյանը, ով Գերմանիա է եկել 1922 թվականին որպես աստվածաբանության ուսանող, առաջին հայ հոգեւորականն է, ով 20-րդ դարում Գերմանիայում հովվական աշխատանք է սկսել։ Ուսումն ավարտելուց հետո 1926-1945 թվականներին Բեռլինից, ապա Շտուտգարտից մինչև իր մահը՝ 1952 թվականի փետրվարի 21-ը, խնամել է տեղի հայերին։ 1945-1948 թվականներին մեկ այլ հայ հոգեւորական՝ Վահան վարդապետ Ասկարյանը, նույնպես ծառայել է որպես ծխական քահանա Շտուտգարտում և Էսլինգենում։ Վարդապետ Շահլամեանի մահէն ետք, հայութիւնը մնաց առանց մնայուն ծխական քահանայի մինչեւ 1965 թուականը։ Այդուհանդերձ, դրանք եկեղեցական կազմակերպված էին Փարիզում հիմնված Արևմտյան Եվրոպայի պատրիարքական պատվիրակի իրավասության ներքո, որը ժամանակ առ ժամանակ հայերի խնդրանքով Փարիզից հայ հոգևորական էր ուղարկում Գերմանիա։
1965-ին Գերմանիոյ Հայոց թեմի ապագա առաջնորդ Գարեգին արքեպիսկոպոս Պեքճեանը, որ այն ժամանակ դեռ վարդապետ էր, աշակերտութեան ատեն Գերմանիա է գալիս, ուր մնում է մինչեւ 1972 թ. Այս ընթացքում Արևմտյան Եվրոպայի պատրիարքական պատվիրակի թույլտվությամբ և տեղի հայության խնդրանքով պատարագ մատուցեց Քյոլնում, Շտուտգարտում, Համբուրգում, Ֆրանկֆուրտում և Գերմանիայի մի շարք այլ քաղաքներում։ Նրան զուգահեռ, ինչպես նաև դրանից հետո, Վիեննայի վարդապետ Մեսրոպ Գրիգորյանը հաճախ էր այցելում Գերմանիա և եկեղեցական ծառայություններ մատուցում հիմնականում Բեռլինում։ Այս շրջանում հայերը Գերմանիայում սկսեցին ստեղծել իրենց համայնքային կառույցները։ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս Ս.Հ. Վասկեն Ի.-ի (1955-1994) հրամանով Գարեգին վարդապետ Ներսիսյանը (այսօր Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս) 1975թ.-ին եկել է Գերմանիա և ստանձնել հայության մեջ հայության հովվական հոգսը մինչև ս. նրա վերադարձը Հայաստան 1978 թ. դաշնային հանրապետություն։ Նրանից հետո Գերմանիա է եկել Հակոբ վարդապետ Քելեջյանը (այսօր արքեպիսկոպոս, Ուրուգվայի հայկական եկեղեցու առաջնորդ), ով 1978-1983 թվականներին հոգացել է տեղի հայ համայնքների մասին։
1980թ. հունվարի 2-ին Վասքեն Ի.-ն պաշտոնական էնցիկլետ է հրապարակել, որով Գերմանիայում գտնվող հայկական ծխերը դրվում են Վիեննայում տեղակայված Կենտրոնական Եվրոպայի (Ավստրիա, Գերմանիա, Սկանդինավյան երկրներ) նոր ուղարկված Պատրիարքական պատվիրակի իրավասության ներքո: Այդ ժամանակվանից ի վեր նաև Վազգեն վարդապետ Թաթոյանը (1980–1984 թթ. հանգուցյալ), Դավիթ եպիսկոպոս Սահակյանը որպես այցելու քահանա (1983–1985 թթ. հանգուցյալ), Հակոբ վարդապետ Գեուկչյանը (1986–1998 թթ. վախճ.), Կոմիտաս վարդապետը (այժմ՝ 1998 թ. Ֆրանսիայում, 1998 թ. ) Գերմանիայում հայերի հովվական աշխատանքը.
1992թ.-ին այն ժամանակվա Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս Վասկեն Ա-ն Գերմանիայի Դաշնային Հանրապետությունում հիմնել է պաշտոնական կոնգրեսիա՝ նստավայրը Քյոլնում, որը գլխավորում էր Գարեգին արքեպիսկոպոս Բեքջյանը: Նրա կողքին աշխատել են եւս հինգ հոգեւորականներ։ Բացի թեմից, Գերմանիայում կան նաև այլ միություններ և համայնքներ, որոշ մշակութային (մոտ 20) և կրոնական (մոտ 15): Սրանք վերջիններս ենթակա են Գերմանիայի հայոց թեմին, որը կազմակերպում է նրանց համագործակցությունը։ Մշակվել է թեմական ծրագիր՝ հիմնված Հայոց եկեղեցու կանոնական կանոնակարգի և ժողովրդավարական կառավարման վրա։
Գարեգին արք. Եպիսկոպոս է ձեռնադրվել 2019 թվականի մայիսի 12-ին։
Պատմական ակնարկ
1930-ականներին Գերմանիայում ապրում էր մոտ 700 հայ։ Գրիգոր վարդապետ Շահլամյանը, ով Գերմանիա է եկել 1922 թվականին որպես աստվածաբանության ուսանող, առաջին հայ հոգեւորականն է, ով 20-րդ դարում Գերմանիայում հովվական աշխատանք է սկսել։ Ուսումն ավարտելուց հետո 1926-1945 թվականներին Բեռլինից, ապա Շտուտգարտից մինչև իր մահը՝ 1952 թվականի փետրվարի 21-ը, խնամել է տեղի հայերին։ 1945-1948 թվականներին մեկ այլ հայ հոգեւորական՝ Վահան վարդապետ Ասկարյանը, նույնպես ծառայել է որպես ծխական քահանա Շտուտգարտում և Էսլինգենում։ Վարդապետ Շահլամեանի մահէն ետք, հայութիւնը մնաց առանց մնայուն ծխական քահանայի մինչեւ 1965 թուականը։ Այդուհանդերձ, դրանք եկեղեցական կազմակերպված էին Փարիզում հիմնված Արևմտյան Եվրոպայի պատրիարքական պատվիրակի իրավասության ներքո, որը ժամանակ առ ժամանակ հայերի խնդրանքով Փարիզից հայ հոգևորական էր ուղարկում Գերմանիա։
1965-ին Գերմանիոյ Հայոց թեմի ապագա առաջնորդ Գարեգին արքեպիսկոպոս Պեքճեանը, որ այն ժամանակ դեռ վարդապետ էր, աշակերտութեան ատեն Գերմանիա է գալիս, ուր մնում է մինչեւ 1972 թ. Այս ընթացքում Արևմտյան Եվրոպայի պատրիարքական պատվիրակի թույլտվությամբ և տեղի հայության խնդրանքով պատարագ մատուցեց Քյոլնում, Շտուտգարտում, Համբուրգում, Ֆրանկֆուրտում և Գերմանիայի մի շարք այլ քաղաքներում։ Նրան զուգահեռ, ինչպես նաև դրանից հետո, Վիեննայի վարդապետ Մեսրոպ Գրիգորյանը հաճախ էր այցելում Գերմանիա և եկեղեցական ծառայություններ մատուցում հիմնականում Բեռլինում։ Այս շրջանում հայերը Գերմանիայում սկսեցին ստեղծել իրենց համայնքային կառույցները։ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս Ս.Հ. Վասկեն Ի.-ի (1955-1994) հրամանով Գարեգին վարդապետ Ներսիսյանը (այսօր Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս) 1975թ.-ին եկել է Գերմանիա և ստանձնել հայության մեջ հայության հովվական հոգսը մինչև ս. նրա վերադարձը Հայաստան 1978 թ. դաշնային հանրապետություն։ Նրանից հետո Գերմանիա է եկել Հակոբ վարդապետ Քելեջյանը (այսօր արքեպիսկոպոս, Ուրուգվայի հայկական եկեղեցու առաջնորդ), ով 1978-1983 թվականներին հոգացել է տեղի հայ համայնքների մասին։
1980թ. հունվարի 2-ին Վասքեն Ի.-ն պաշտոնական էնցիկլետ է հրապարակել, որով Գերմանիայում գտնվող հայկական ծխերը դրվում են Վիեննայում տեղակայված Կենտրոնական Եվրոպայի (Ավստրիա, Գերմանիա, Սկանդինավյան երկրներ) նոր ուղարկված Պատրիարքական պատվիրակի իրավասության ներքո: Այդ ժամանակվանից ի վեր նաև Վազգեն վարդապետ Թաթոյանը (1980–1984 թթ. հանգուցյալ), Դավիթ եպիսկոպոս Սահակյանը որպես այցելու քահանա (1983–1985 թթ. հանգուցյալ), Հակոբ վարդապետ Գեուկչյանը (1986–1998 թթ. վախճ.), Կոմիտաս վարդապետը (այժմ՝ 1998 թ. Ֆրանսիայում, 1998 թ. ) Գերմանիայում հայերի հովվական աշխատանքը.
1992թ.-ին այն ժամանակվա Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս Վասկեն Ա-ն Գերմանիայի Դաշնային Հանրապետությունում հիմնել է պաշտոնական կոնգրեսիա՝ նստավայրը Քյոլնում, որը գլխավորում էր Գարեգին արքեպիսկոպոս Բեքջյանը: Նրա կողքին աշխատել են եւս հինգ հոգեւորականներ։ Բացի թեմից, Գերմանիայում կան նաև այլ միություններ և համայնքներ, որոշ մշակութային (մոտ 20) և կրոնական (մոտ 15): Սրանք վերջիններս ենթակա են Գերմանիայի հայոց թեմին, որը կազմակերպում է նրանց համագործակցությունը։ Մշակվել է թեմական ծրագիր՝ հիմնված Հայոց եկեղեցու կանոնական կանոնակարգի և ժողովրդավարական կառավարման վրա։
Գարեգին արք. Եպիսկոպոս է ձեռնադրվել 2019 թվականի մայիսի 12-ին։
թեմական մարմինները
Թեմի հիմնական մարմիններն են Թեմական Պատվիրակների Ժողովը (ԹԴՎ) և Թեմական Խորհրդակցական Խորհուրդը (ԹԲ)։ DDV-ն թեմի բարձրագույն խորհրդարանական և օրենսդիր մարմինն է։ Բոլոր ծխերն ունեն առնվազն մեկ և առավելագույնը տասը ընտրված աշխարհիկ պատվիրակներ։ Թիվը կախված է ծխականների թվից: Յուրաքանչյուր 50 անդամի համար ընտրվում է մեկ պատվիրակ։ ԴԴՎ-ի անդամ են նաև թեմի առաջնորդն ու հոգևորականները, սակայն հոգևորականները չեն կարող կազմել ընդհանուրի տասը տոկոսից ավելին։ Պատվիրակները ընտրվում են երեք տարի ժամկետով և կարող են վերընտրվել:
Թեմական ատեանը իր ութ աշխարհիկ անդամներով թեմի գործադիր մարմինն է։ Առաջնորդն իր պաշտոնի ուժով թեմական խորհրդատվական խորհրդի քվեարկող անդամ է։ Թեմական ատյանի անդամներն ընտրվում են ԴԴՎ-ի կողմից երեք տարի ժամկետով և կարող են վերընտրվել։ Թեմի առաջնորդը ԴԴՎ-ի և թեմական ատյանի պատվավոր ատենապետն է։
Տեղական մակարդակի միաբանությունները և դաշնային մակարդակում՝ թեմը Քրիստոնեական եկեղեցիների աշխատանքային խմբի (ACK) անդամներ են։ ACK-ը էկումենիկ հաստատություն է, որտեղ քննարկվում և խորհուրդ է տրվում կրոնական, եկեղեցական և սոցիալական հարցերի ու մարտահրավերների լայն տեսականի: Նա նաև կազմակերպում է համատեղ էկումենիկ ծառայություններ, կոնֆերանսներ և միջոցառումներ։
Եպիսկոպոսը, ինչպես հասկացել է Հայ առաքելական եկեղեցին, առաքյալների իրավահաջորդն է Եկեղեցու կառավարման և ծառայության մեջ: Նա պատասխանատվություն է կրում եկեղեցու համաշխարհային միասնության պահպանման համար՝ պահպանելով իր իսկ թեմում հավատքի և պրակտիկայի ճշմարտությունն ու միասնությունը:
Թեմակալ սրբազանը Գերմանիայում Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի պաշտոնական պատվիրակն է։ Թեմական պատվիրակների աշխարհիկ ատենապետի կամ թեմական ատյանի ատենապետի հետ նա ներկայացնում է թեմը և նրան կից հայկական միաբանությունները գերմանական պետական, քաղաքական, եկեղեցական և կրոնական հաստատությունների առջև, ինչպես նաև՝ Հայաստանի Հանրապետության և Գերմանիայի Դաշնային Հանրապետությունում նրա ներկայացուցիչների նկատմամբ:
Թեմական Պատվիրակների Ժողովը (ԹԴՎ) թեմի բարձրագույն օրենսդիր մարմինն է։ Այն հավաքվում է առնվազն տարին մեկ անգամ: ԴԴՎ-ի անդամներն են առաջնորդը, ծխական համայնքների թեմական պատվիրակները, թաղերի ատենապետները, թեմի հոգեւորականները։ Թեմի ցանկացած անդամ կարող է ընտրվել որպես DDV պատվիրակ առնվազն մեկ տարի անդամակցությունից հետո:
DDV-ի խնդիրներն ու լիազորությունները ներառում են թեմական եպիսկոպոսի ընտրությունը, հրամանագիրը և թեմի կանոնադրության փոփոխությունը: Օրինակ՝ DDV-ն որոշում է թեմի բյուջեն և կարգավորում անդամավճարների օգտագործումը և այլն։
DDV-ն իր կազմից ընտրում է նախագահություն, որն անցկացնում և արձանագրում է նիստերը անաչառ և արդար։ Նախագահող հանձնաժողովը պաշտպանում է DDV-ի արժանապատվությունն ու իրավունքները և կոնֆերանսների ժամանակ իրականացնում է բնակության իրավունքը նիստերի սենյակներում:
Թեմական Խորհրդակցական Խորհուրդը (ԹԽ) թեմի գործադիր մարմինն է։ Այն բաղկացած է 9-ից 11 աշխարհիկ և հոգևոր անդամներից: Հոգևոր ՏԲ անդամների թիվը, ներառյալ պրիմատները, չպետք է գերազանցի ԴԲ անդամների ընդհանուր թվի մեկ երրորդը: Առաջնորդը (թեմական եպիսկոպոսը) իր պաշտոնի ուժով քվեարկող անդամ է և ԴԲ պատվավոր նախագահ։ Մյուս բոլոր DB անդամներն ընտրվում են DDV-ի կողմից 3 տարի ժամկետով:
ԴԲ-ի պարտականություններն ու լիազորությունները ներառում են առաջնորդարանի հետ համագործակցությամբ թեմի գործունեության կառավարումը: Նա որոշում է թեմին միանալու նոր ծխերի դիմումների ընդունումը և պատասխանատու է թեմական եկեղեցական, բարեգործական, սոցիալական և երիտասարդական աշխատանքների հանձնաժողովների ստեղծման համար՝ նպատակ ունենալով թեմի և հայոց ծխերի գործունեությունը ավելի արդյունավետ և արդյունավետ դարձնելու համար։ DB-ն նաև պատասխանատու է DDV-ի որոշումների իրականացման համար:
Գերմանիայի Հայ Եկեղեցու Եկեղեցական Խորհուրդը բաղկացած է թեմում ծառայող հոգեւորականներից։ Ծխական խորհրդի խնդիրներն ու լիազորություններն են.
ա) վերահսկել թեմի ներսում Հայ Եկեղեցու վարդապետության և ավանդույթների անխաթար պահպանումը. բ) Հոգևոր կյանքին և նրա կառուցվածքին ու զարգացմանը վերաբերող հարցերի քննությունը. գ) կրոնական բնույթի այն հարցերի ուսումնասիրությունը, որոնք բացասական ազդեցություն են ունենում համայնքներում. դ) համայնքներում կրոնական և եկեղեցական կենսունակություն ստեղծելու և էկումենիկ հարաբերությունների խորացման ուղիների որոնում. ե) քրիստոնեական դաստիարակության և ձևավորման համար անհրաժեշտ գրականության հրատարակում. զ) Եկեղեցական յանձնախումբի մը կազմութիւնը՝ վերանայելու հոգեւորականներու դէմ կատարուած բողոքները.
սարկավագներ
Արման սարկավագ Փիլիբոսյան
Մուրատ սարկաւագ Գաբարաճեան
Պետրոս սարկավագ Գարինյան
Գէորգ Բաբասիզ սրկ
Հակուբ սարկավագ Շահինյանը
Հարություն սարկավագ Կարագուլյան
Կարպիս սարկավագ Քարաքավաֆ
Սիմոն սարկավագ Հալքաջըօղլու
Գէորգ սարկաւագ Սէնյար
Սայաթ սարկավագ Բոյաջյան
Արա սարկավագ Օզնակասյան
Վահե Սարկավագ Թաշցիլար
Գրիգոր սարկավագ Գրիգորյան
Հեյկ սարկավագ Քոչարյանը
Ստեփանոս սարկավագ Յարութիւնեան
Ֆասկին սարկավագ Ղազարյան
ենթասարկավագներ
Արման Սուսլույան
Հաջիկ Բիլիբոզօղլու
Վարուժան Դեմիրջիօղլու
Հազարոս Գուլերյան
դոկտ թեոլ. Հաճիկ Գազեր
Քրիստափոր Պետիկյան
Ավետիս Գարինյան
Կարո Արոյան
բաժինները
Հավատքի, առաքելության և էկումենիզմի բաժին
Առաջնորդ՝ Ն.Ն
փոստ՝ ref1 (at) dakd.de
Հավատքի, առաքելության և էկումենիզմի բաժինն ունի խնդիրների լայն շրջանակ: Հիմնական աստվածաբանական հարցերը, սոցիալական փոխազդեցության, էկումենիզմի, էթիկայի արդի հարցերը, լրագրության և համայնքի զարգացման ոլորտում առաջադրանքները:
Կրթության վարչություն
Առաջնորդ՝ Ն.Ն
փոստ՝ ref2 (at) dakd.de
Կրթության վարչությունը պատասխանատու է կրթության հարցերի համար։ Այն ներառում է կատեխիզացիայի, կրոնական ուսուցման, շաբաթօրյա կամ կիրակնօրյա դպրոցների, եկեղեցու սպասավորների և աշխատակիցների վերապատրաստման և հետագա կրթության ոլորտները, ուսանողներին խորհրդատվություն և աջակցություն, երեխաների, երիտասարդների և մեծահասակների կրթության ոլորտում արտադպրոցական կրթական միջոցառումներ:
Արվեստի և մշակույթի բաժին
Առաջնորդ՝ Ն.Ն
փոստ՝ ref3 (at) dakd.de
Արվեստն ու մշակույթը վերանվանված և եկեղեցական կյանքի անբաժանելի մասն են։ Արվեստի և մշակույթի բաժինը ստեղծում է շենքային և արվեստի պահանջներ, որպեսզի հնարավորություն ընձեռի և երաշխավորի եկեղեցու բազմազան միսիոներական աշխատանքը: Վարչությունը պատասխանատու է ծխական համայնքների և եկեղեցական հաստատությունների մշակութային ծրագրերի հայեցակարգային աջակցության և առաջմղման համար։ Այստեղ տեղադրված է նաև եկեղեցական երաժշտություն։
Սարկավագություն և սոցիալական հարցեր
Առաջնորդ՝ Ն.Ն
փոստ՝ ref4 (at) dakd.de
Եկեղեցու սոցիալական ծառայությունը ոչ այլ ինչ է, քան մեր եկեղեցու հավատքը կյանքի կոչել: Վարչութիւնը պատասխանատու է Գերմանիոյ Հայոց թեմի սարկաւագային եւ ընկերային ծառայութեան համար։ Այն այստեղ՝ Գերմանիայում, ծառայում է ժողովրդին և հնարավորինս փորձում է իր ծառայությունն անել զարգացման օգնության ոլորտում։
Մամուլի և հասարակայնության հետ կապերի բաժին
Առաջնորդ՝ Սայատ սարկաւագ Պոյաճեան
փոստ՝ ref5 (at) dakd.de
Գերմանիոյ հայոց թեմի տեղեկատուութիւնը, հաղորդակցութիւնը եւ ներկայացումը, ծխերուն եւ եկեղեցական հաստատութիւններուն ներքին ու արտաքին խորհուրդներ տալը մամուլի եւ հասարակայնութեան հետ կապերու բաժանմունքի կարեւորագոյն խնդիրներն են։
Ֆինանսների և անշարժ գույքի բաժին
Առաջնորդ՝ Ն.Ն
փոստ՝ ref6 (at) dakd.de
Ֆինանսների և անշարժ գույքի վարչությունը պատասխանատու է թեմի ֆինանսական և ակտիվների կառավարման համար: Նա նաև խորհուրդ է տալիս թեմի հայկական ծխերին և եկեղեցական հաստատություններին պլանավորման և վերահսկման հարցերում։
Աջակցեք Գերմանիայի հայկական եկեղեցուն
և ձեր տեղական եկեղեցական համայնքը ձեր անդամավճարով:
Ակտիվացիր հիմա:
Մեր համայնքները
գրեք մեզ
Սխալ. Կոնտակտային ձևը չի գտնվել: